APNE HAR VICHAR TE YAKEEN NA KARO

Don't Believe Everything You Think (ਡੋਂਟ ਬਿਲੀਵ ਐਵਰੀਥਿੰਗ ਯੂ ਥਿੰਕ) ਦਾ ਸਾਰ (ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ)

"ਡੋਂਟ ਬਿਲੀਵ ਐਵਰੀਥਿੰਗ ਯੂ ਥਿੰਕ" (Don't Believe Everything You Think) ਇੱਕ ਸਵੈ-ਸਹਾਇਤਾ ਅਤੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਕਿਤਾਬ ਹੈ ਜੋ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਲੇਖਕ ਜੋਸੇਫ ਨਿਊਟਨ (Joseph Nguyen) ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਹੈ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਸ ਵਿਚਾਰ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਜ਼ਿਆਦਾਤਰ ਦੁੱਖ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਅੰਨ੍ਹੀ ਪਾਲਣਾ ਕਰਨ ਕਾਰਨ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ। ਲੇਖਕ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਵਧੇਰੇ ਸੁਚੇਤ ਅਤੇ ਦੂਰੀ ਬਣਾ ਕੇ ਰੱਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸੰਦੇਸ਼:

ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਇਸ ਸਧਾਰਨ ਪਰ ਡੂੰਘੇ ਸਿਧਾਂਤ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ ਕਿ ਤੁਹਾਡਾ ਮਨ ਇੱਕ ਵਿਚਾਰ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਵਾਲੀ ਮਸ਼ੀਨ ਹੈ, ਪਰ ਹਰ ਵਿਚਾਰ ਜ਼ਰੂਰੀ ਨਹੀਂ ਕਿ ਸੱਚ ਹੋਵੇ ਜਾਂ ਤੁਹਾਡੇ ਲਈ ਫਾਇਦੇਮੰਦ ਹੋਵੇ। ਸਾਡੇ ਅੰਦਰੋਂ ਲਗਾਤਾਰ ਉੱਠਣ ਵਾਲੇ ਵਿਚਾਰ, ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਆਂ ਹੀ ਸਾਡੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਬਣਾਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਅਤੇ ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਉਨ੍ਹਾਂ 'ਤੇ ਅੰਨ੍ਹੇਵਾਹ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰ ਲਈਏ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਇੱਕ ਜਾਲ ਵਿੱਚ ਫਸਾ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ।

ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਸੰਭਾਵਿਤ ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ:

• ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਤੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ: ਕਿਤਾਬ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਵਿਚਾਰ ਸਿਰਫ਼ ਮਨ ਦੀਆਂ ਪੈਦਾਵਾਰ ਹਨ, ਅਤੇ ਉਹਨਾਂ ਨੂੰ ਸਾਡੇ ਨਾਲੋਂ ਵੱਖਰਾ ਦੇਖਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਜਿਵੇਂ ਬੱਦਲ ਅਸਮਾਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ-ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਉਸੇ ਤਰ੍ਹਾਂ ਵਿਚਾਰ ਸਾਡੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਆਉਂਦੇ-ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਸਾਨੂੰ ਹਰ ਵਿਚਾਰ ਨੂੰ ਸੱਚ ਮੰਨਣ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ।

• ਸੁਚੇਤਤਾ ਦਾ ਵਿਕਾਸ: ਲੇਖਕ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਦੇ ਨਿਰੀਖਕ (observer) ਬਣੀਏ, ਨਾ ਕਿ ਉਹਨਾਂ ਦੇ ਸ਼ਿਕਾਰ। ਇਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਜਦੋਂ ਕੋਈ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਜਾਂ ਤਣਾਅਪੂਰਨ ਵਿਚਾਰ ਆਵੇ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਉਸਨੂੰ ਪਛਾਣੀਏ, ਪਰ ਉਸ ਨਾਲ ਜੁੜੀਏ ਨਾ।

• ਦੁੱਖ ਦਾ ਅਸਲੀ ਸਰੋਤ: ਕਿਤਾਬ ਇਹ ਦਲੀਲ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਬਾਹਰੀ ਹਾਲਾਤ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਉਹਨਾਂ ਹਾਲਾਤਾਂ ਬਾਰੇ ਸਾਡੀ ਸੋਚ ਹੀ ਸਾਡੇ ਦੁੱਖ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣਦੀ ਹੈ। ਜੇਕਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਸੋਚ ਨੂੰ ਬਦਲ ਲਈਏ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਅਵਸਥਾ ਨੂੰ ਬਦਲ ਸਕਦੇ ਹਾਂ।

• ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ: ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ 'ਤੇ ਅੰਨ੍ਹਾ ਵਿਸ਼ਵਾਸ ਕਰਨਾ ਛੱਡ ਦਿੰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਤੋਂ ਇੱਕ ਦੂਰੀ ਬਣਾਉਣਾ ਸਿੱਖ ਲੈਂਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਦੇ ਹਾਂ। ਇਹ ਤੁਹਾਨੂੰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸਪੱਸ਼ਟਤਾ ਅਤੇ ਘੱਟ ਪ੍ਰੇਸ਼ਾਨੀ ਨਾਲ ਜਿਉਣ ਦੇ ਯੋਗ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

• ਅਸਲੀਅਤ ਨਾਲ ਜੁੜਨਾ: ਬਹੁਤ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸੋਚਣਾ ਅਤੇ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਵਿੱਚ ਗੁਆਚਣਾ ਸਾਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਪਲ ਅਤੇ ਅਸਲੀਅਤ ਤੋਂ ਦੂਰ ਕਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ। ਕਿਤਾਬ ਸਾਨੂੰ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਜਿਉਣ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਸਧਾਰਨ ਪਲਾਂ ਦਾ ਆਨੰਦ ਲੈਣ ਲਈ ਉਤਸ਼ਾਹਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ।

• ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਘਟਾਉਣਾ: ਅਣਚਾਹੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਨੂੰ ਘੱਟ ਮਹੱਤਵ ਦੇ ਕੇ, ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਵਿੱਚ ਚੱਲ ਰਹੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੰਵਾਦ (internal dialogue) ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰ ਸਕਦੇ ਹਾਂ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਚਿੰਤਾ ਅਤੇ ਤਣਾਅ ਵਿੱਚ ਕਮੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ।

ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, "ਡੋਂਟ ਬਿਲੀਵ ਐਵਰੀਥਿੰਗ ਯੂ ਥਿੰਕ" ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ ਜੋ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਕਾਰਜਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਸਮਝਣ, ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ 'ਤੇ ਪ੍ਰਸ਼ਨ ਚਿੰਨ੍ਹ ਲਗਾਉਣ, ਅਤੇ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਲਈ ਇੱਕ ਵਿਹਾਰਕ ਮਾਰਗ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡਾ ਮਨ ਸਾਡਾ ਸੇਵਕ ਹੈ, ਸਾਡਾ ਮਾਲਕ ਨਹੀਂ।