ਸੰਖੇਪ ਸਾਰ
ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਅਸਲ ਵਿੱਚ 18ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਇੱਕ ਮੁਸਲਿਮ ਵਿਦਵਾਨ, ਤਾਜੁਦੀਨ ਸ਼ਾਹ ਫਕੀਰ ਔਰੰਗਾਬਾਦੀ ਦੀ ਡਾਇਰੀ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ। ਤਾਜੁਦੀਨ ਸ਼ਾਹ ਫਕੀਰ, ਜੋ ਕਿ ਨਕਸ਼ਬੰਦੀ ਸਿਲਸਿਲੇ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਸਨ, 16ਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂ ਵਿੱਚ ਮੱਕੇ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਈਰਾਨ ਤੋਂ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਨਾਲ ਰਲ ਗਏ ਸਨ।
ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਰਾਹੀਂ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਗੁਰੂ ਨਾਨਕ ਦੇਵ ਜੀ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸਿੱਖਿਆਵਾਂ ਬਾਰੇ ਇੱਕ ਵਿਲੱਖਣ ਨਜ਼ਰੀਆ ਮਿਲਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਡਾਇਰੀ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੀਆਂ ਉਦਾਸੀਆਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਮੁਸਲਿਮ ਦੇਸ਼ਾਂ ਦੀ ਯਾਤਰਾ ਦੌਰਾਨ ਵਾਪਰੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ, ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਵਟਾਂਦਰੇ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਵਿਚਾਰ-ਵਟਾਂਦਰਿਆਂ ਦਾ ਵੇਰਵਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਮੁੱਖ ਬਿੰਦੂ:
- ਇਹ ਇੱਕ ਗੈਰ-ਗਲਪੀ (non-fiction) ਰਚਨਾ ਹੈ, ਜੋ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੱਥਾਂ 'ਤੇ ਅਧਾਰਤ ਹੈ।
- ਇਹ ਗੁਰੂ ਜੀ ਦੇ ਅਰਬ ਅਤੇ ਈਰਾਨ ਦੇ ਸਫ਼ਰਨਾਮੇ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ।
- ਇਸ ਦਾ ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਅਨੁਵਾਦ ਅਤੇ ਸੰਪਾਦਨ ਸੰਤ ਸਈਅਦ ਪ੍ਰਿਥੀਪਾਲ ਸਿੰਘ (ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਅਪਣਾਇਆ) ਅਤੇ ਜਗਦੀਸ਼ ਸਿੰਘ ਢਿੱਲੋਂ ਦੁਆਰਾ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਉਦੇਸ਼ ਬਾਬਾ ਨਾਨਕ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਅਤੇ ਰੂਹਾਨੀ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਨਾ ਹੈ।
