BHAWJAL LANGDA PAAR - osho

'ਭਵਜਲ ਲੰਘਦਾ ਪਾਰ' (Bhavjal Langhda Paar) ਓਸ਼ੋ ਦੀ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਡੂੰਘੀ ਅਤੇ ਮਾਰਗਦਰਸ਼ਕ ਕਿਤਾਬ ਜਾਂ ਪ੍ਰਵਚਨ ਲੜੀ ਹੈ। ਇਸ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਮਨੁੱਖੀ ਜੀਵਨ ਦੀ ਅਸਲੀਅਤ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਇੱਥੇ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਪੰਜਾਬੀ ਵਿੱਚ ਸੰਖੇਪ ਸਾਰ (Summary) ਦਿੱਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਇਸਦੇ ਮੁੱਖ ਸੰਕਲਪਾਂ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ:

1. ਸਿਰਲੇਖ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ: ਸਮੁੰਦਰ ਅਤੇ ਅਪਾਹਜਤਾ

ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਨਾਮ ਤਿੰਨ ਮੁੱਖ ਸ਼ਬਦਾਂ 'ਤੇ ਆਧਾਰਿਤ ਹੈ:

• ਭਵਜਲ (Bhavjal): ਭਾਵ "ਭਵਸਾਗਰ," ਯਾਨੀ ਕਿ ਜੀਵਨ-ਮਰਨ ਦਾ ਚੱਕਰ, ਦੁੱਖਾਂ ਅਤੇ ਸੰਸਾਰਕ ਬੰਧਨਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਮੁੰਦਰ।

• ਲੰਘਦਾ (Langhda/Langda): ਇੱਥੇ 'ਲੰਗੜਾ' ਹੋਣ ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ 'ਕਮਜ਼ੋਰ', 'ਅਸਮਰੱਥ' ਜਾਂ 'ਅਪਾਹਜ'। ਓਸ਼ੋ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਡਾ ਹੰਕਾਰ ਅਤੇ ਸਾਡਾ ਯਤਨ ਇਸ ਭਵਸਾਗਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਲਈ ਬਿਲਕੁਲ ਨਾਕਾਫੀ ਹੈ, ਅਪਾਹਜ ਹੈ।

• ਪਾਰ (Paar): ਮੁਕਤੀ, ਮੋਕਸ਼, ਸਮਾਧੀ ਜਾਂ ਪਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਪ੍ਰਾਪਤੀ।

ਮੁੱਖ ਵਿਚਾਰ: ਮਨੁੱਖੀ ਹੰਕਾਰ (Ego) ਇਸ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਪਾਹਜ ਹੈ, ਤਾਂ ਫਿਰ ਇਸਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪਾਰ ਕੀਤਾ ਜਾਵੇ?

2. ਅੰਦਰੂਨੀ ਅਪਾਹਜਤਾ: ਹਉਮੈ (Ego)

ਓਸ਼ੋ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਅਸੀਂ ਬਾਹਰੋਂ ਜਿੰਨੇ ਮਰਜ਼ੀ ਤਾਕਤਵਰ ਦਿਖੀਏ, ਅੰਦਰੋਂ ਅਸੀਂ ਹਉਮੈ (Ego) ਦੇ ਕਾਰਨ ਕਮਜ਼ੋਰ ਹਾਂ।

• ਜਿੰਨਾ ਚਿਰ ਅਸੀਂ ਆਪਣੀ ਤਾਕਤ ਨਾਲ ਭਵਜਲ ਨੂੰ ਪਾਰ ਕਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਓਨਾ ਹੀ ਜ਼ਿਆਦਾ ਡੁੱਬਦੇ ਹਾਂ।

• 'ਮੈਂ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹਾਂ' ਦਾ ਭਾਵ ਹੀ ਅਪਾਹਜਤਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਭਵਸਾਗਰ ਇੰਨਾ ਵਿਸ਼ਾਲ ਹੈ ਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਨਿੱਜੀ ਯਤਨਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਵੱਡਾ ਹੈ।

3. ਸਮਰਪਣ ਅਤੇ ਕਿਰਪਾ ਦਾ ਰਾਹ (The Path of Surrender and Grace)

ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਮੁੱਖ ਉੱਤਰ ਇਹ ਹੈ: ਜੇਕਰ ਤੁਸੀਂ ਅਪਾਹਜ ਹੋ, ਤਾਂ ਤੁਰਨ ਦੀ ਕੋਸ਼ਿਸ਼ ਨਾ ਕਰੋ। ਸਮਰਪਣ (Surrender) ਕਰੋ।

• ਭਰੋਸਾ: ਜਦੋਂ ਮਨੁੱਖ ਇਹ ਮੰਨ ਲੈਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਖੁਦ ਇਸ ਸਮੁੰਦਰ ਨੂੰ ਪਾਰ ਨਹੀਂ ਕਰ ਸਕਦਾ, ਤਾਂ ਉਹ ਹੱਥ ਛੱਡ ਦਿੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੋਂਦ (Existence) 'ਤੇ ਭਰੋਸਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।

• ਕਿਰਪਾ (Grace): ਸਮਰਪਣ ਕਰਦੇ ਹੀ, ਮਨੁੱਖ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਕਿਰਪਾ (Divine Grace) ਦੇ ਵਹਾਅ ਲਈ ਖੁੱਲ੍ਹਾ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਜੀਵਨ ਦਾ ਇਹ ਸਮੁੰਦਰ ਖੁਦ ਹੀ ਉਸਨੂੰ ਪਾਰ ਲੰਘਾ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।

4. ਧਿਆਨ ਦਾ ਸਾਧਨ (The Tool of Meditation)

ਸਮਰਪਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਬੇਕਾਰ ਬੈਠਣਾ ਨਹੀਂ ਹੈ। ਸਮਰਪਣ ਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ, 'ਕਰਤਾ' (Doer) ਭਾਵ ਨੂੰ ਛੱਡ ਕੇ 'ਸਾਖੀ' (Witness) ਬਣ ਜਾਣਾ।

• ਧਿਆਨ (Meditation): ਧਿਆਨ ਉਹ ਵਿਧੀ ਹੈ ਜਿਸ ਰਾਹੀਂ ਮਨੁੱਖ ਆਪਣੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀ ਨੂੰ ਦੇਖਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਹੌਲੀ-ਹੌਲੀ ਕਰਤਾਪਨ ਛੱਡ ਕੇ ਸਿਰਫ਼ 'ਹੋਣ' (Being) ਦੀ ਅਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

ਸਿੱਟਾ (Conclusion)

'ਭਵਜਲ ਲੰਘਦਾ ਪਾਰ' ਇੱਕ ਸੁੰਦਰ ਸੰਦੇਸ਼ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਮੁਕਤੀ ਲਈ ਲੜਨ ਦੀ ਲੋੜ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਬਸ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨੂੰ ਸੌਂਪ ਦਿਓ। ਕਿਰਪਾ ਦੇ ਦਰਵਾਜ਼ੇ ਹਮੇਸ਼ਾ ਖੁੱਲ੍ਹੇ ਹਨ, ਸਾਨੂੰ ਬੱਸ ਹੰਕਾਰ ਦੀ ਕੰਧ ਢਾਹ ਕੇ ਪ੍ਰਵੇਸ਼ ਕਰਨਾ ਹੈ।