ਰਾਮ ਸਰੂਪ ਅਣਖੀ ਦਾ ਨਾਵਲ 'ਜੱਸੀ ਸਰਪੰਚ' ਪੰਜਾਬੀ ਪੇਂਡੂ ਜੀਵਨ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਪੱਖਾਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਅਣਖੀ ਦੇ ਮਸ਼ਹੂਰ ਨਾਵਲ ਲੜੀ 'ਦੁੱਲੇ ਦੀ ਢਾਬ' ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਕਹਾਣੀ ਜੱਸੀ ਨਾਮ ਦੇ ਇੱਕ ਪਾਤਰ ਦੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਦੁਆਲੇ ਘੁੰਮਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਿੰਡ ਦਾ ਸਰਪੰਚ ਬਣਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸੱਤਾ, ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਅਤੇ ਬਦਲਦੀਆਂ ਪੇਂਡੂ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰਦਾ ਹੈ।
ਨਾਵਲ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਸਾਰ:
- ਪੇਂਡੂ ਸਿਆਸਤ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਜੱਸੀ ਦਾ ਸਰਪੰਚ ਬਣਨਾ ਅਤੇ ਫਿਰ ਸੱਤਾ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਉਸਦੀ ਮਨੋਦਸ਼ਾ ਅਤੇ ਕਿਰਦਾਰ ਵਿੱਚ ਆਏ ਬਦਲਾਅ ਨੂੰ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਅਣਖੀ ਇਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸੱਤਾ ਦੀ ਲਾਲਸਾ ਇੱਕ ਆਮ ਵਿਅਕਤੀ ਨੂੰ ਭ੍ਰਿਸ਼ਟਾਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਬਣਾ ਦਿੰਦੀ ਹੈ।
- ਸਮਾਜਿਕ ਬੰਧਨ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਦੁਬਿਧਾਵਾਂ: ਜੱਸੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਕੇਵਲ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਪੂਰੇ ਪੇਂਡੂ ਭਾਈਚਾਰੇ ਦੀ ਮਾਨਸਿਕਤਾ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਪੇਂਡੂ ਸਮਾਜ ਦੀਆਂ ਰਵਾਇਤਾਂ, ਰੀਤੀ-ਰਿਵਾਜਾਂ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਝਾਨਾਂ ਵਿਚਕਾਰ ਚੱਲ ਰਹੇ ਟਕਰਾਅ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।
- ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਚਿੱਤਰਣ: ਅਣਖੀ ਨੇ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ, ਮਾਲਵੇ ਦੀ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਬੋਲੀ, ਖੁਰਦਰੇ ਹਾਸੇ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਜੱਸੀ ਦੇ ਕਿਰਦਾਰ ਨੂੰ ਜੀਵੰਤ ਬਣਾਇਆ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਸੱਤਾ, ਇਮਾਨਦਾਰੀ, ਜਮਾਤੀ ਟਕਰਾਅ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ ਨੂੰ ਬਹੁਤ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ ਢੰਗ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।
- 1980 ਅਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਇਸ ਲੜੀ ਦੇ ਹੋਰ ਨਾਵਲਾਂ ਵਾਂਗ, 'ਜੱਸੀ ਸਰਪੰਚ' ਵੀ 1980 ਅਤੇ 90 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਦਿਖਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪਿੰਡਾਂ ਵਿੱਚ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਕੱਟੜਵਾਦ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਕਾਰਨ ਰਿਸ਼ਤੇ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਰਹੀਆਂ ਹਨ।
ਸੰਖੇਪ ਵਿੱਚ, 'ਜੱਸੀ ਸਰਪੰਚ' ਇੱਕ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਨਾਵਲ ਹੈ, ਜੋ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੇਂਡੂ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਦੀ ਗੁੰਝਲਤਾ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਦਰਪੇਸ਼ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ।
