Nawab kapur singh - baba prem singh hoti mardan

ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਬਚਪਨ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਮਹਾਨ ਫ਼ੌਜੀ ਲੀਡਰਸ਼ਿਪ ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਲਈ ਪਾਏ ਯੋਗਦਾਨ ਤੱਕ ਦੇ ਸਫ਼ਰ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਮਰਦਾਨ ਨੇ ਇਸ ਵਿੱਚ ਤੱਥਾਂ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਮਾਣਾਂ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ੇ ਅਤੇ ਕਿਤਾਬ ਦੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਪਹਿਲੂ:

ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦਾ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਦੌਰ: ਕਿਤਾਬ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ੁਰੂਆਤੀ ਜੀਵਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਪਿਛੋਕੜ ਅਤੇ ਕਿਵੇਂ ਉਹ ਸਿੱਖ ਸੰਘਰਸ਼ ਨਾਲ ਜੁੜੇ, ਇਸ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੰਦੀ ਹੈ। ਉਸ ਸਮੇਂ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲਾਂ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨਾਂ ਦਾ ਜ਼ੁਲਮ ਸਿਖਰ 'ਤੇ ਸੀ ਅਤੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਆਪਣੀ ਪਛਾਣ ਬਚਾਉਣ ਲਈ ਵੱਡੇ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਨੇ ਪੈ ਰਹੇ ਸਨ।

ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਅਗਵਾਈ: ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਹਿੱਸਾ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਦਲ ਖਾਲਸਾ (ਸਿੱਖ ਫ਼ੌਜਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਸੰਗਠਿਤ ਰੂਪ) ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਇਸਦੀ ਅਗਵਾਈ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ। ਉਹ ਦਲ ਖਾਲਸਾ ਨੂੰ ਦੋ ਮੁੱਖ ਭਾਗਾਂ - ਬੁੱਢਾ ਦਲ (ਬਜ਼ੁਰਗਾਂ ਅਤੇ ਤਜਰਬੇਕਾਰ ਯੋਧਿਆਂ ਲਈ) ਅਤੇ ਤਰੁਣਾ ਦਲ (ਨੌਜਵਾਨਾਂ ਲਈ) - ਵਿੱਚ ਵੰਡਣ ਦੀ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਇਹ ਸੰਗਠਨਾਤਮਕ ਕਦਮ ਸਿੱਖ ਸ਼ਕਤੀ ਦੇ ਉਭਾਰ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਅਹਿਮ ਸਾਬਤ ਹੋਇਆ।

ਜੰਗੀ ਰਣਨੀਤੀਆਂ ਅਤੇ ਜਿੱਤਾਂ: ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਮਰਦਾਨ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਫ਼ੌਜੀ ਰਣਨੀਤੀਆਂ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਬਹਾਦਰੀ ਅਤੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਲੜਾਈਆਂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਜਿੱਤਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਵਰਣਨ ਕਰਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਅਤੇ ਅਫ਼ਗਾਨ ਹਮਲਾਵਰਾਂ, ਖਾਸ ਕਰਕੇ ਅਹਿਮਦ ਸ਼ਾਹ ਅਬਦਾਲੀ ਦੇ ਹਮਲਿਆਂ ਦਾ ਬਹਾਦਰੀ ਨਾਲ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕੀਤਾ।

ਨਵਾਬੀ ਦਾ ਰੁਤਬਾ ਅਤੇ ਸਮਰਪਣ: ਕਿਤਾਬ ਉਸ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪਲ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਜਦੋਂ ਮੁਗਲ ਬਾਦਸ਼ਾਹ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਨ ਲਈ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੂੰ "ਨਵਾਬ" ਦਾ ਖਿਤਾਬ ਅਤੇ ਜਾਗੀਰ ਦੀ ਪੇਸ਼ਕਸ਼ ਕੀਤੀ ਸੀ। ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਮਰਦਾਨ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਹ ਰੁਤਬਾ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ ਲਾਲਸਾ ਲਈ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਸਿੱਖ ਕੌਮ ਦੇ ਭਲੇ ਲਈ ਸਵੀਕਾਰ ਕੀਤਾ ਸੀ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਇਸਨੂੰ ਤਿਆਗ ਵੀ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨਿਰਸਵਾਰਥ ਭਾਵਨਾ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ।

ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੀ ਨੀਂਹ: ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਮਰਦਾਨ ਆਪਣੀ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਨੇ ਆਪਣੀ ਅਗਵਾਈ ਅਤੇ ਦੂਰਅੰਦੇਸ਼ੀ ਨਾਲ ਮਿਸਲ ਪ੍ਰਣਾਲੀ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕੀਤਾ, ਜਿਸ ਨੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਅਧੀਨ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ "ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੇ ਸੰਸਥਾਪਕ ਪਿਤਾਮਹ" ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਮੰਨਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਨਿੱਜੀ ਗੁਣ ਅਤੇ ਵਿਰਾਸਤ: ਕਿਤਾਬ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਨਿੱਜੀ ਗੁਣਾਂ — ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਨਿਮਰਤਾ, ਸਾਦਗੀ, ਅਨੁਸ਼ਾਸਨ, ਦ੍ਰਿੜ ਇਰਾਦਾ ਅਤੇ ਗੁਰੂ ਪ੍ਰਤੀ ਸ਼ਰਧਾ — ਨੂੰ ਵੀ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਸ਼ਖਸੀਅਤ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਸਿੱਖਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਸੰਗਠਿਤ ਸ਼ਕਤੀ ਵਜੋਂ ਸਥਾਪਤ ਕਰਨ ਵਿੱਚ ਅਹਿਮ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ।

ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਮਹੱਤਵ:

ਬਾਬਾ ਪ੍ਰੇਮ ਸਿੰਘ ਹੋਤੀ ਮਰਦਾਨ ਦੀ ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਨਵਾਬ ਕਪੂਰ ਸਿੰਘ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਯੋਗਦਾਨ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਸਰੋਤ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਖ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਇੱਕ ਬਹਾਦਰੀ ਭਰੇ ਦੌਰ ਦੀ ਸਹੀ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਣਿਕ ਤਸਵੀਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਸਿੱਖਾਂ ਨੇ ਜ਼ੁਲਮ ਦਾ ਮੁਕਾਬਲਾ ਕਰਦਿਆਂ ਆਪਣੀ ਵੱਖਰੀ ਪਛਾਣ ਅਤੇ ਸ਼ਕਤੀ ਸਥਾਪਤ ਕੀਤੀ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਇਤਿਹਾਸਕ ਤੱਥਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਪ੍ਰਵਾਹਮਈ ਅਤੇ ਦਿਲਚਸਪ ਸ਼ੈਲੀ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਅਠਾਰ੍ਹਵੀਂ ਸਦੀ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਹਾਲਾਤਾਂ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ