Patna Blues - Abdullah khan

ਅਬਦੁੱਲਾ ਖਾਨ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਪਟਨਾ ਬਲੂਜ਼' ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਖੂਬਸੂਰਤ ਅਤੇ ਦਿਲ ਨੂੰ ਛੂਹਣ ਵਾਲਾ ਨਾਵਲ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ 1990 ਦੇ ਦਹਾਕੇ ਦੇ ਪਟਨਾ ਸ਼ਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸਥਿਤ ਇੱਕ ਨੌਜਵਾਨ, ਆਰਿਫ਼ ਖਾਨ, ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਹੈ। ਆਰਿਫ਼ ਇੱਕ ਮੱਧ-ਵਰਗੀ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰ ਨਾਲ ਸੰਬੰਧ ਰੱਖਦਾ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਸਦਾ ਇੱਕੋ-ਇੱਕ ਸੁਪਨਾ IAS ਅਫਸਰ ਬਣਨਾ ਹੈ, ਤਾਂ ਜੋ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਆਰਥਿਕ ਹਾਲਤ ਸੁਧਾਰ ਸਕੇ।

ਨਾਵਲ ਦਾ ਸਾਰ ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੈ:

• ਮੁੱਖ ਪਾਤਰ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਸੁਪਨੇ: ਆਰਿਫ਼ ਇੱਕ ਮਿਹਨਤੀ ਅਤੇ ਸੁਪਨੇ ਦੇਖਣ ਵਾਲਾ ਨੌਜਵਾਨ ਹੈ। ਉਸਦਾ ਪਿਤਾ ਇੱਕ ਪੁਲਿਸ ਸਬ-ਇੰਸਪੈਕਟਰ ਹੈ ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਲੋੜਾਂ ਪੂਰੀਆਂ ਕਰਨ ਲਈ ਕਾਫ਼ੀ ਸੰਘਰਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਆਰਿਫ਼ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਸਿਵਲ ਸਰਵਿਸਿਜ਼ ਦੀ ਪ੍ਰੀਖਿਆ ਪਾਸ ਕਰਕੇ ਉਹ ਆਪਣੇ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀ ਕਿਸਮਤ ਬਦਲ ਸਕਦਾ ਹੈ।

• ਵਰਜਿਤ ਪਿਆਰ: ਆਰਿਫ਼ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਵੱਡਾ ਮੋੜ ਉਦੋਂ ਆਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਸਨੂੰ ਸੁਮਿੱਤਰਾ ਨਾਂ ਦੀ ਇੱਕ ਹਿੰਦੂ ਔਰਤ ਨਾਲ ਪਿਆਰ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਸੁਮਿੱਤਰਾ ਉਸ ਤੋਂ ਉਮਰ ਵਿੱਚ ਵੱਡੀ ਹੈ ਅਤੇ ਵਿਆਹੀ ਹੋਈ ਵੀ ਹੈ। ਇਹ ਵਰਜਿਤ ਪਿਆਰ ਉਸਦੀ ਪੜ੍ਹਾਈ ਅਤੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਹੋਰ ਸੁਪਨਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰੁਕਾਵਟ ਪਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਵਿੱਚ ਇਹ ਰਿਸ਼ਤਾ ਆਰਿਫ਼ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਨੂੰ ਹੋਰ ਗੁੰਝਲਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।

• ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪਿਛੋਕੜ: ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਪਿਛੋਕੜ 1990 ਦਾ ਦਹਾਕਾ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਭਾਰਤ ਵਿੱਚ ਬਾਬਰੀ ਮਸਜਿਦ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਕਾਰਨ ਫਿਰਕੂ ਤਣਾਅ ਵੱਧ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਲੇਖਕ ਨੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਇੱਕ ਮੁਸਲਿਮ ਪਰਿਵਾਰ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ, ਡਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਪੱਖਪਾਤ ਨੂੰ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਛੋਟੇ ਕਸਬਿਆਂ ਅਤੇ ਸ਼ਹਿਰਾਂ ਵਿੱਚ ਵੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਅਸਰ ਆਮ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ 'ਤੇ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।

• ਕਹਾਣੀ ਦਾ ਸਫ਼ਰ: ਨਾਵਲ ਆਰਿਫ਼ ਦੇ IAS ਬਣਨ ਦੇ ਸੁਪਨੇ, ਉਸਦੇ ਪਿਆਰ ਦੀ ਉਲਝਣ, ਪ੍ਰੀਖਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚ ਵਾਰ-ਵਾਰ ਨਾਕਾਮਯਾਬੀ, ਅਤੇ ਪਰਿਵਾਰਕ ਜ਼ਿੰਮੇਵਾਰੀਆਂ ਦੇ ਬੋਝ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਫ਼ ਇੱਕ ਵਿਅਕਤੀ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਉਸ ਸਮੇਂ ਦੇ ਸਮਾਜ, ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਮੱਧ-ਵਰਗੀ ਪਰਿਵਾਰਾਂ ਦੀਆਂ ਉਮੀਦਾਂ ਅਤੇ ਨਿਰਾਸ਼ਾਵਾਂ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਬਿੰਬ ਹੈ।

'ਪਟਨਾ ਬਲੂਜ਼' ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਨਾਵਲ ਹੈ ਜੋ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਆਪਣੇ ਨਾਲ ਜੋੜ ਲੈਂਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਸਾਨੂੰ ਯਾਦ ਦਿਵਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਵਿੱਚ ਸੁਪਨੇ ਟੁੱਟਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਚੱਲਦੀ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਨਵੇਂ ਰਾਹ ਲੱਭਦੀ ਹੈ। ਨਾਵਲ ਪਿਆਰ, ਨਿਰਾਸ਼ਾ, ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਦਾ ਇੱਕ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਅਤੇ ਮਨਮੋਹਕ ਚਿੱਤਰਣ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ।