. Krishnamurti ਦੀ ਕਿਤਾਬ "ਪਹਿਲੀ ਤੇ ਆਖਰੀ ਆਜ਼ਾਦੀ" (ਅੰਗਰੇਜ਼ੀ ਵਿੱਚ "The First and Last Freedom") ਇੱਕ ਬਹੁਤ ਹੀ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਰਚਨਾ ਹੈ ਜੋ ਇਨਸਾਨੀ ਮਨ ਦੀ ਅਸਲੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਬਾਰੇ ਡੂੰਘੀ ਗੱਲ ਕਰਦੀ ਹੈ।
ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੰਦੇਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਅਸਲੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਕਿਸੇ ਬਾਹਰੀ ਚੀਜ਼ ਜਾਂ ਹਾਲਾਤ ਤੋਂ ਨਹੀਂ ਮਿਲਦੀ, ਬਲਕਿ ਇਹ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰੋਂ ਹੀ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। Krishnamurti ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਸਾਡੇ ਡਰ, ਇੱਛਾਵਾਂ, ਧਾਰਨਾਵਾਂ, ਅਤੇ ਸਮਾਜ ਦੁਆਰਾ ਸਿਖਾਏ ਗਏ ਸਿਧਾਂਤ, ਇਹ ਸਭ ਸਾਡੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਉਹ ਇਹਨਾਂ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਨ:
-
ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਸਮਝਣਾ: ਉਹ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਧਿਆਨ ਨਾਲ ਦੇਖਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ, ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਨਿਰਣੇ ਜਾਂ ਪੱਖਪਾਤ ਦੇ। ਇਸਨੂੰ ਉਹ "ਚੋਣ ਰਹਿਤ ਜਾਗਰੂਕਤਾ" (choiceless awareness) ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ।
-
ਡਰ ਅਤੇ ਇੱਛਾ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ: ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਸਾਡਾ ਡਰ ਅਤੇ ਲਾਲਚ ਸਾਡੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਨੂੰ ਖਤਮ ਕਰ ਦਿੰਦੇ ਹਨ।
-
ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਆਜ਼ਾਦੀ: ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜੋ ਗਿਆਨ ਅਸੀਂ ਇਕੱਠਾ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਵੀ ਇੱਕ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੀ ਸੀਮਾ ਬਣ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਅਸਲੀ ਸੱਚਾਈ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਤੋਂ ਮਿਲੇ ਗਿਆਨ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣਾ ਪੈਂਦਾ ਹੈ।
ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਸਾਨੂੰ ਇਹ ਸਿਖਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਜੇ ਅਸੀਂ ਸੱਚੀ ਆਜ਼ਾਦੀ ਦਾ ਅਨੁਭਵ ਕਰਨਾ ਚਾਹੁੰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਸਾਨੂੰ ਪਹਿਲਾਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਾਂ ਅਤੇ ਸੀਮਾਵਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣਾ ਪਵੇਗਾ। ਇਹ ਇੱਕ ਅਜਿਹਾ ਸਫ਼ਰ ਹੈ ਜੋ ਸਾਡੇ ਅੰਦਰੋਂ ਸ਼ੁਰੂ ਹੁੰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਜੀਵਨ ਨੂੰ ਅਸਲੀ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਜਿਉਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ।
