Dr. Sukhdayal Singh is a historian known for his multi-volume series on the history of Punjab, published in Punjabi. The series is structured by historical periods, rather than being simply numbered Volume 1, 2, 3, and 4.
Volume details
Punjab: Adi Kaal Ton Adhunik Kaal Tak —Volume 1 : This volume covers the history of Punjab from ancient times to the modern era.Punjab: Khalse Da Punjab (1765–1849)—Volume 2 : This book details the history of Punjab during the period of the Sikh Confederacy (Misls) and the Sikh Empire under Maharaja Ranjit Singh.Punjab: 1849–1947—Volume 3 : This volume covers the British annexation of Punjab in 1849 up to the partition of India in 1947.Punjab: 1947–2023 (Purbi Punjab Ate Punjabi Suba ) : A fourth, more recent volume covers the history of East Punjab and the Punjabi Suba movement from 1947 to 2023.
Part 1 ਡਾ. ਸੁਖਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਪੰਜਾਬ: ਆਦਿ ਕਾਲ ਤੋਂ ਆਧੁਨਿਕ ਕਾਲ ਤੱਕ' ਦੀ ਪਹਿਲੀ ਜਿਲਦ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਹੜੱਪਾ ਸੱਭਿਅਤਾ ਦੇ ਸਮੇਂ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1765 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੱਕ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਸਮੁੱਚੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਮੁੱਖ ਪੱਖ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ:
ਪ੍ਰਾਚੀਨ ਪੰਜਾਬ: ਇਹ ਖੇਤਰ ਦੇ ਸਭ ਤੋਂ ਪੁਰਾਣੇ ਇਤਿਹਾਸ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੜੱਪਾ ਸੱਭਿਅਤਾ ਅਤੇ ਸਿੰਧ ਘਾਟੀ ਦੇ ਇਲਾਕੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ, ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਪੰਜਾਬ: ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਕਾਲ ਸਮੇਤ ਮੱਧਕਾਲੀਨ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਘਟਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ। ਸਿੱਖਾਂ ਦਾ ਉਭਾਰ: ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਸਿੱਖ ਧਰਮ ਦੇ ਆਰੰਭ, ਗੁਰੂ ਸਾਹਿਬਾਨ ਦੇ ਜੀਵਨ ਅਤੇ ਮਿਸ਼ਨ, ਅਤੇ ਸਿੱਖ ਪੰਥ ਦੇ ਸੰਗਠਨ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ: ਇਸ ਜਿਲਦ ਵਿੱਚ ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਖਾਲਸਾ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਤੱਕ ਦੀਆਂ ਇਤਿਹਾਸਕ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆਵਾਂ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ, ਜੋ ਕਿ 1765 ਈਸਵੀ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ ਦੇ ਗਠਨ ਨਾਲ ਮੁਕੰਮਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਮੌਲਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ: ਇਸ ਕੰਮ ਦੀ ਵਿਸ਼ੇਸ਼ਤਾ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਲੇਖਕ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਮੌਲਿਕ ਹੈ ਅਤੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੈ। Part 2
ਡਾ. ਸੁਖਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਪੰਜਾਬ: ਖ਼ਾਲਸੇ ਦਾ ਪੰਜਾਬ' ਦੀ ਦੂਜੀ ਜਿਲਦ 1765 ਈਸਵੀ ਤੋਂ 1849 ਈਸਵੀ ਤੱਕ ਦੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ, ਮੁਗਲ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ ਦਾ ਰਾਜ ਸਥਾਪਿਤ ਹੋਇਆ ਅਤੇ ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇੱਕ ਵਿਸ਼ਾਲ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਕੀਤੀ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੀਆਂ ਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪਹਿਲੂ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਸਾਰੰਸ਼
ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ ਦਾ ਉਭਾਰ (1765-1799) : ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਮਿਸਲਾਂ ਦੇ ਗਠਨ, ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਆਪਸੀ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੁਆਰਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਹਿੱਸਿਆਂ 'ਤੇ ਕੀਤੇ ਗਏ ਕਬਜ਼ਿਆਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਮੁਗਲ ਅਤੇ ਅਫਗਾਨ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅੰਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਸਿੱਖ ਸ਼ਾਸਕਾਂ ਦਾ ਉਭਾਰ ਹੋਇਆ।ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਾ ਰਾਜ (1799-1839) : ਇਹ ਭਾਗ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੇ ਸ਼ਾਸਨ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੈ, ਜਦੋਂ ਉਸਨੇ ਲਾਹੌਰ 'ਤੇ ਕਬਜ਼ਾ ਕਰਕੇ ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦੀ ਨੀਂਹ ਰੱਖੀ ਅਤੇ ਸਾਰੀਆਂ ਮਿਸਲਾਂ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਾਜ ਅਧੀਨ ਲਿਆਂਦਾ। ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਫੌਜੀ ਜਿੱਤਾਂ, ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਸੁਧਾਰਾਂ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਰਾਜ ਦੇ ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਸੱਭਿਆਚਾਰਕ ਜੀਵਨ ਬਾਰੇ ਜਾਣਕਾਰੀ ਦਿੱਤੀ ਗਈ ਹੈ।ਸਿੱਖ ਰਾਜ ਦਾ ਅੰਤ (1839-1849) : ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਮਹਾਰਾਜਾ ਰਣਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦੀ ਮੌਤ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਆਈ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਸਥਿਰਤਾ, ਸਿੱਖ ਦਰਬਾਰ ਦੀਆਂ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸਾਜ਼ਿਸ਼ਾਂ, ਅਤੇ ਅੰਗਰੇਜ਼ਾਂ ਨਾਲ ਹੋਈਆਂ ਜੰਗਾਂ (ਪਹਿਲੀ ਅਤੇ ਦੂਜੀ ਐਂਗਲੋ-ਸਿੱਖ ਜੰਗ) ਦਾ ਜ਼ਿਕਰ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਨਤੀਜੇ ਵਜੋਂ 1849 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਪੰਜਾਬ ਨੂੰ ਅਧੀਨ ਕਰ ਲਿਆ ਗਿਆ।ਮੌਲਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ : ਡਾ. ਸੁਖਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਪਹੁੰਚ ਮੌਲਿਕ ਹੈ, ਅਤੇ ਉਹ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪੱਖਾਂ ਬਾਰੇ ਆਪਣੇ ਨਵੇਂ ਵਿਚਾਰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਦੇ ਵਿਦਿਆਰਥੀਆਂ ਲਈ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਹਨ। Part 3
ਡਾ. ਸੁਖਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਕਿਤਾਬ 'ਪੰਜਾਬ (1849-1947 ਈ:), ਭਾਗ-3', 1849 ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਕਬਜ਼ੇ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ (ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ) ਦੀ ਵੰਡ ਤੱਕ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ. ਇਸ ਸਮੇਂ ਦੌਰਾਨ ਹੋਈਆਂ ਮੁੱਖ ਘਟਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਵਿਕਾਸਾਂ ਦਾ ਸਾਰ ਇਸ ਪ੍ਰਕਾਰ ਹੈ।
ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਸਾਰ
ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕਬਜ਼ਾ : ਕਿਤਾਬ ਦੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ 1849 ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਸਾਮਰਾਜ ਦੇ ਪਤਨ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਰਾਜ ਵਿੱਚ ਸ਼ਾਮਲ ਹੋਣ ਨਾਲ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. ਇਹ ਮਹਾਰਾਜਾ ਦਲੀਪ ਸਿੰਘ ਦੇ ਗੱਦੀ ਤੋਂ ਉਤਾਰੇ ਜਾਣ ਅਤੇ ਕੋਹਿਨੂਰ ਹੀਰੇ ਨੂੰ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਕੋਲ ਭੇਜੇ ਜਾਣ ਵਰਗੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵਰਣਨ ਕਰਦੀ ਹੈ.ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨ : ਇਸ ਵਿੱਚ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਦੁਆਰਾ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸਥਾਪਿਤ ਕੀਤੇ ਗਏ ਪ੍ਰਸ਼ਾਸਨਿਕ ਢਾਂਚੇ ਬਾਰੇ ਦੱਸਿਆ ਗਿਆ ਹੈ। ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਵਿੱਚ ਬੋਰਡ ਆਫ਼ ਐਡਮਿਨਿਸਟ੍ਰੇਸ਼ਨ ਦਾ ਗਠਨ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਹੈਨਰੀ ਅਤੇ ਜੌਨ ਲਾਰੈਂਸ ਵਰਗੇ ਅਧਿਕਾਰੀ ਸ਼ਾਮਲ ਸਨ. ਬਾਅਦ ਵਿੱਚ 1858 ਵਿੱਚ, ਪੰਜਾਬ ਸਿੱਧੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਤਾਜ ਦੇ ਅਧੀਨ ਆ ਗਿਆ.ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬਦਲਾਅ : ਲੇਖਕ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਸ਼ਾਸਨ ਦੇ ਅਧੀਨ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚ ਆਏ ਬਦਲਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦਾ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਨਹਿਰੀ ਕਲੋਨੀਆਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ ਦਾ ਵਿਕਾਸ ਅਤੇ ਬ੍ਰਿਟਿਸ਼ ਆਰਥਿਕ ਨੀਤੀਆਂ ਦੇ ਸਮਾਜ ਉੱਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ.ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬ ਦਾ ਯੋਗਦਾਨ : ਇਹ ਕਿਤਾਬ 1857 ਦੇ ਵਿਦਰੋਹ ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 1947 ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਚੱਲੀਆਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਧਾਰਮਿਕ ਲਹਿਰਾਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਗਦਰ ਲਹਿਰ, ਜਲ੍ਹਿਆਂਵਾਲਾ ਬਾਗ਼ ਦਾ ਸਾਕਾ, ਅਕਾਲੀ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਹੋਰ ਸੁਤੰਤਰਤਾ ਸੰਗਰਾਮ ਨਾਲ ਸਬੰਧਤ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸਥਾਰਪੂਰਵਕ ਜ਼ਿਕਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ.1947 ਦੀ ਵੰਡ : ਇਹ ਜਿਲਦ 1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ, ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੰਡ, ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਹੋਈ ਭਿਆਨਕ ਹਿੰਸਾ ਅਤੇ ਲੱਖਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੇ ਉਜਾੜੇ ਦੇ ਦੁਖਾਂਤ ਨਾਲ ਖਤਮ ਹੁੰਦੀ ਹੈ. Part 4
ਡਾ. ਸੁਖਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਦੀ ਚੌਥੀ ਜਿਲਦ, ਪੰਜਾਬ: 1947–2023 (ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ) , 1947 ਵਿੱਚ ਭਾਰਤ ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਵਿਸਥਾਰ ਵਿੱਚ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ. ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਖਾਸ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਲਹਿਰ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਰਾਜਨੀਤਿਕ, ਸਮਾਜਿਕ ਅਤੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ ਨੂੰ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ.
ਕਿਤਾਬ ਦਾ ਸੰਖੇਪ ਸਾਰ
ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਵੰਡ ਅਤੇ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦਾ ਆਗਮਨ : ਇਹ ਕਿਤਾਬ 1947 ਦੀ ਵੰਡ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਪੂਰਬੀ ਪੰਜਾਬ ਵਿੱਚ ਸ਼ਰਨਾਰਥੀਆਂ ਦੇ ਮੁੜ ਵਸੇਬੇ ਅਤੇ ਇਸ ਨਾਲ ਪੈਦਾ ਹੋਈਆਂ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਬਾਰੇ ਚਰਚਾ ਕਰਦੀ ਹੈ.ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਲਹਿਰ (1950-1966) : ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਲਹਿਰ ਦੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਲਹਿਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਭਾਸ਼ਾਈ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬੇ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਦੀ ਮੰਗ ਕਰ ਰਹੀ ਸੀ, ਅਤੇ ਇਸ ਲਹਿਰ ਵਿੱਚ ਸ਼੍ਰੋਮਣੀ ਅਕਾਲੀ ਦਲ ਨੇ ਪ੍ਰਮੁੱਖ ਭੂਮਿਕਾ ਨਿਭਾਈ. ਇਸ ਹਿੱਸੇ ਵਿੱਚ ਲਹਿਰ ਦੇ ਨੇਤਾਵਾਂ, ਇਸਦੇ ਉਭਾਰ ਅਤੇ ਇਸਦੇ ਸਿੱਖ ਕੌਮੀ ਪਛਾਣ 'ਤੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਬਾਰੇ ਗੱਲ ਕੀਤੀ ਗਈ ਹੈ.1966 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦਾ ਪੰਜਾਬ : ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਬਣਨ ਤੋਂ ਬਾਅਦ, ਕਿਤਾਬ ਪੰਜਾਬ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਵਿਵਸਥਾ ਵਿੱਚ ਆਏ ਬਦਲਾਵਾਂ ਦਾ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਦੀ ਹੈ। ਇਸ ਵਿੱਚ ਚੰਡੀਗੜ੍ਹ, ਨਦੀਆਂ ਦੇ ਪਾਣੀ ਅਤੇ ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਪੁਨਰਗਠਨ ਵਰਗੇ ਵਿਸ਼ੇ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ.ਸਮਕਾਲੀਨ ਪੰਜਾਬ : ਇਹ ਜਿਲਦ 1966 ਤੋਂ ਲੈ ਕੇ 2023 ਤੱਕ ਦੇ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਵੀ ਕਵਰ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਸਿੱਖ ਰਾਜਨੀਤੀ, ਪੰਜਾਬ ਦੇ ਆਰਥਿਕ ਵਿਕਾਸ, ਖੇਤੀਬਾੜੀ, ਸੱਭਿਆਚਾਰ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬਦਲਾਵਾਂ ਨੂੰ ਸ਼ਾਮਲ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ.ਮੌਲਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ : ਡਾ. ਸੁਖਦਿਆਲ ਸਿੰਘ ਨੇ ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ 1947 ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਦੇ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ ਅਤੇ ਰਾਜਨੀਤੀ ਨੂੰ ਮੌਲਿਕ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਹ ਪੰਜਾਬੀ ਸੂਬਾ ਲਹਿਰ ਦੀ ਕਮਿਊਨਲਿਸਟ ਪੱਖੋਂ ਵੀ ਚਰਚਾ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕਈ ਧਾਰਨਾਵਾਂ ਨੂੰ ਚੁਣੌਤੀ ਦਿੰਦੇ ਹਨ.
