Ran Mein Rabaab- surjit Singh Dila Ram

ਰੰਨ ਮੈਂ ਰਬਾਬ - ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਿਲਾ ਰਾਮ (ਸਾਰਾਂਸ਼)

"ਰੰਨ ਮੈਂ ਰਬਾਬ" ਲੇਖਕ ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਿਲਾ ਰਾਮ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ਜੋ ਪੰਜਾਬੀ ਸਾਹਿਤ ਵਿੱਚ ਆਪਣੀ ਵਿਲੱਖਣ ਪੇਸ਼ਕਾਰੀ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ੇ-ਵਸਤੂ ਕਰਕੇ ਖਾਸ ਪਛਾਣ ਰੱਖਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਸਿਰਲੇਖ 'ਰੰਨ ਮੈਂ ਰਬਾਬ' ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਅਤੇ ਕਾਵਿਕ ਹੈ, ਜੋ ਇੱਕ ਗਹਿਰੇ ਅਰਥ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ:

• 'ਰੰਨ': ਇਹ ਸ਼ਬਦ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਔਰਤ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਪ੍ਰਸੰਗ ਵਿੱਚ ਇਹ ਸ਼ਾਇਦ ਔਰਤ ਦੀ ਹੋਂਦ, ਉਸਦੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਡੂੰਘਾਈ, ਉਸਦੀ ਲਚਕਤਾ, ਜਾਂ ਉਸਦੀ ਪ੍ਰੇਰਕ ਸ਼ਕਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੈ।

• 'ਰਬਾਬ': ਇਹ ਇੱਕ ਸੰਗੀਤਕ ਸਾਜ਼ ਹੈ, ਜੋ ਸੁਰ, ਸੰਗੀਤ, ਤਾਲ, ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ ਨਾਲ ਜੁੜਿਆ ਹੋਇਆ ਹੈ। ਰਬਾਬ ਸੁੰਦਰਤਾ, ਸਦਭਾਵਨਾ ਅਤੇ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਵੀ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

ਸਿਰਲੇਖ ਤੋਂ ਇਹ ਭਾਵ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਲੇਖਕ ਨੇ ਔਰਤ ਦੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਇੱਕ ਰਬਾਬ ਵਾਂਗ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਹੈ – ਜੋ ਕਿ ਨਾਜ਼ੁਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਪਰ ਜਿਸ ਵਿੱਚੋਂ ਸੁਰਾਂ, ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦਾ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸੰਗੀਤ ਉਪਜਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਔਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਪਹਿਲੂਆਂ, ਉਸਦੇ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ, ਉਸਦੀ ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਬਿਆਨ ਕਰਦੀ ਹੈ, ਜਿੱਥੋਂ ਜੀਵਨ ਦਾ ਸੁਰੀਲਾ ਸੰਗੀਤ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਭਾਵੇਂ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੀਆਂ ਤਾਰਾਂ ਕਿੰਨੀਆਂ ਵੀ ਉਲਝੀਆਂ ਹੋਣ।

ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ:

• ਔਰਤ ਦੀ ਹੋਂਦ ਅਤੇ ਉਸਦੀ ਬਹੁ-ਪੱਖੀ ਭੂਮਿਕਾ: ਕਿਤਾਬ ਔਰਤ ਦੀ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ – ਮਾਂ, ਧੀ, ਪਤਨੀ, ਪ੍ਰੇਮਿਕਾ, ਅਤੇ ਇੱਕ ਆਜ਼ਾਦ ਹਸਤੀ ਵਜੋਂ ਉਸਦੀ ਭੂਮਿਕਾ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ। ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦੀ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਔਰਤ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਰਹਿੰਦਿਆਂ ਵੀ ਆਪਣੀ ਨਿੱਜੀ 'ਸੁਰ' (ਪਛਾਣ) ਬਰਕਰਾਰ ਰੱਖਦੀ ਹੈ।

• ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਡੂੰਘਾਈ: 'ਰਬਾਬ' ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਔਰਤ ਦੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਸੰਸਾਰ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ। ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਦੀਆਂ ਖੁਸ਼ੀਆਂ, ਗਮੀਆਂ, ਪਿਆਰ, ਦਰਦ ਅਤੇ ਉਮੀਦਾਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਬਾਰੀਕੀ ਨਾਲ ਉਕੇਰਿਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।

• ਸਮਾਜਿਕ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਅਤੇ ਲਚਕਤਾ: ਨਾਵਲ (ਜਾਂ ਕਹਾਣੀ ਸੰਗ੍ਰਹਿ) ਵਿੱਚ ਔਰਤ ਨੂੰ ਸਮਾਜਿਕ ਰੂੜ੍ਹੀਆਂ, ਪਰਿਵਾਰਕ ਦਬਾਵਾਂ ਜਾਂ ਪਿਤ੍ਰਸੱਤਾਤਮਕ ਢਾਂਚੇ ਵਿੱਚੋਂ ਲੰਘਦਿਆਂ ਦਰਸਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ। ਇਸ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, 'ਰਬਾਬ' ਵਾਂਗ, ਉਹ ਟੁੱਟਦੀ ਨਹੀਂ ਬਲਕਿ ਹਰ ਸੱਟ ਨਾਲ ਇੱਕ ਨਵੀਂ ਸੁਰ ਪੈਦਾ ਕਰਦੀ ਹੈ।

• ਜੀਵਨ ਦਾ ਸੰਗੀਤ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕਤਾ: ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ ਕਿ ਜੀਵਨ ਦੀਆਂ ਮੁਸ਼ਕਲਾਂ ਅਤੇ ਚੁਣੌਤੀਆਂ ਦੇ ਬਾਵਜੂਦ, ਔਰਤ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰੋਂ ਸੁੰਦਰਤਾ, ਸਿਰਜਣਾਤਮਕਤਾ ਅਤੇ ਇੱਕ ਕਿਸਮ ਦੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪੈਦਾ ਕਰ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਰਬਾਬ ਵਿੱਚੋਂ ਸੰਗੀਤ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ।

• ਆਜ਼ਾਦੀ ਅਤੇ ਸਵੈ-ਪ੍ਰਗਟਾਵਾ: ਨਾਵਲ ਸ਼ਾਇਦ ਔਰਤ ਦੀ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਨ, ਆਪਣੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਬੰਦਸ਼ਾਂ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਦੀ ਤਾਂਘ ਨੂੰ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ, ਜਿਵੇਂ ਰਬਾਬ ਆਪਣੇ ਆਪ ਨੂੰ ਖੁੱਲ੍ਹ ਕੇ ਪ੍ਰਗਟ ਕਰਦਾ ਹੈ।

ਸੁਰਜੀਤ ਸਿੰਘ ਦਿਲਾ ਰਾਮ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸ਼ੈਲੀ ਸੰਵੇਦਨਸ਼ੀਲ, ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਅਤੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ, ਜੋ ਪਾਠਕ ਨੂੰ ਕਹਾਣੀ ਦੇ ਭਾਵਨਾਤਮਕ ਪੱਖ ਨਾਲ ਜੋੜਦੀ ਹੈ। "ਰੰਨ ਮੈਂ ਰਬਾਬ" ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ ਜੋ ਔਰਤ ਦੀ ਹੋਂਦ ਦੀ ਡੂੰਘਾਈ, ਉਸਦੀ ਲਚਕਤਾ ਅਤੇ ਉਸਦੇ ਜੀਵਨ ਵਿੱਚੋਂ ਉਪਜਣ ਵਾਲੇ ਅਨਮੋਲ ਸੁਰਾਂ ਨੂੰ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀ ਹੈ।