Sunehri Jilad - Nanak Singh

ਸੁਨਹਿਰੀ ਜਿਲਦ - ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ (ਸਾਰਾਂਸ਼)

"ਸੁਨਹਿਰੀ ਜਿਲਦ" ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲਕਾਰ ਅਤੇ ਕਹਾਣੀਕਾਰ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੁਆਰਾ ਲਿਖੀ ਗਈ ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਰਚਨਾ ਹੈ ਜੋ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਯਥਾਰਥਵਾਦੀ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਚੇਤਨਾ ਭਰਪੂਰ ਸ਼ੈਲੀ ਦਾ ਪ੍ਰਮਾਣ ਹੈ। ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ, ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਅਕਸਰ "ਆਧੁਨਿਕ ਪੰਜਾਬੀ ਨਾਵਲ ਦਾ ਪਿਤਾਮਾ" ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ, ਨੇ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਰਾਹੀਂ ਸਮਾਜਿਕ ਬੁਰਾਈਆਂ, ਮਨੁੱਖੀ ਕਮਜ਼ੋਰੀਆਂ ਅਤੇ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀਆਂ ਗੁੰਝਲਤਾਵਾਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਖੂਬਸੂਰਤੀ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ।

ਨਾਵਲ ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ 'ਸੁਨਹਿਰੀ ਜਿਲਦ' ਬਹੁਤ ਹੀ ਪ੍ਰਤੀਕਾਤਮਕ ਹੈ। 'ਸੁਨਹਿਰੀ ਜਿਲਦ' ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਕਿਸੇ ਬਹੁਤ ਹੀ ਕੀਮਤੀ ਜਾਂ ਖੂਬਸੂਰਤ ਚੀਜ਼ ਦਾ ਪ੍ਰਤੀਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ, ਜਿਸਦੇ ਅੰਦਰ ਦਾ ਸੱਚ ਜਾਂ ਅਸਲੀਅਤ ਬਾਹਰੀ ਚਮਕ ਤੋਂ ਵੱਖਰੀ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਹ ਸਿਰਲੇਖ ਜੀਵਨ ਦੇ ਉਸ ਪਹਿਲੂ ਵੱਲ ਇਸ਼ਾਰਾ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿੱਥੇ ਬਾਹਰੀ ਰੂਪ-ਰੰਗ, ਅਮੀਰੀ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬਾ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸੱਚਾਈ, ਦੁੱਖ ਜਾਂ ਖਾਲੀਪਣ ਨੂੰ ਛੁਪਾ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਇਹ ਨਾਵਲ ਸ਼ਾਇਦ ਸਮਾਜ ਦੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਵਰਗਾਂ ਜਾਂ ਵਿਅਕਤੀਆਂ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਬਿਆਨ ਕਰਦਾ ਹੈ ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਬਾਹਰੀ ਜੀਵਨ ਭਾਵੇਂ ਚਮਕਦਾਰ ਜਾਂ ਆਦਰਸ਼ਕ ਲੱਗਦਾ ਹੋਵੇ, ਪਰ ਅੰਦਰੋਂ ਉਹ ਕਈ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਜਾਂ ਨੈਤਿਕ ਟਕਰਾਵਾਂ ਦਾ ਸਾਹਮਣਾ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

"ਸੁਨਹਿਰੀ ਜਿਲਦ" ਵਿੱਚ ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਨੇ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਹੈ:

• ਸਮਾਜਿਕ ਪਾਖੰਡ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਦਿਖਾਵਾ: ਨਾਵਲ ਸਮਾਜ ਵਿੱਚ ਪ੍ਰਚਲਿਤ ਦਿਖਾਵੇ, ਉੱਪਰੋਂ ਚੰਗੇ ਦਿਸਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਬੁਰਾਈ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕ ਗਿਰਾਵਟ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕਰਦਾ ਹੈ।

• ਧਨ-ਦੌਲਤ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਇਹ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੈ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਪੈਸਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਰੁਤਬਾ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਅਤੇ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦਾ ਹੈ, ਕਈ ਵਾਰ ਸਕਾਰਾਤਮਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ ਅਤੇ ਕਈ ਵਾਰ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਤਰੀਕੇ ਨਾਲ।

• ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਦੀ ਗੁੰਝਲਤਾ: ਪਿਆਰ, ਲਾਲਚ, ਈਰਖਾ, ਬਦਲਾ ਅਤੇ ਤਿਆਗ ਵਰਗੀਆਂ ਮਨੁੱਖੀ ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਦੇ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਰੂਪਾਂ ਨੂੰ ਪਾਤਰਾਂ ਦੇ ਜੀਵਨ ਰਾਹੀਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੈ।

• ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਅਤੇ ਨੈਤਿਕਤਾ: ਨਾਨਕ ਸਿੰਘ ਦੀਆਂ ਹੋਰ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਾਂਗ, ਇਹ ਨਾਵਲ ਵੀ ਨੈਤਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਦੀ ਸਥਾਪਨਾ ਅਤੇ ਸਮਾਜਿਕ ਨਿਆਂ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦਾ ਹੈ।