Sur saanjh - jaswant singh kanwal

ਸੁਰ-ਸਾਂਝ - ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ (ਸਾਰਾਂਸ਼)

"ਸੁਰ-ਸਾਂਝ" ਪੰਜਾਬੀ ਦੇ ਮਹਾਨ ਨਾਵਲਕਾਰ ਅਤੇ ਚਿੰਤਕ ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦੀਆਂ ਵਿਲੱਖਣ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਹੈ। ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਆਪਣੀਆਂ ਲਿਖਤਾਂ ਵਿੱਚ ਪੰਜਾਬੀ ਸਮਾਜ, ਪੇਂਡੂ ਜੀਵਨ, ਕਿਸਾਨੀ ਸੰਘਰਸ਼ਾਂ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਨੂੰ ਬੜੀ ਡੂੰਘਾਈ ਨਾਲ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੇ ਸਨ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਯਥਾਰਥਵਾਦ ਅਤੇ ਆਦਰਸ਼ਵਾਦ ਦਾ ਸੁਮੇਲ ਦੇਖਣ ਨੂੰ ਮਿਲਦਾ ਹੈ।

'ਸੁਰ-ਸਾਂਝ' ਦਾ ਸਿਰਲੇਖ ਆਪਣੇ ਆਪ ਵਿੱਚ ਬਹੁਤ ਕਾਵਿਕ ਅਤੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਹੈ। 'ਸੁਰ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਧੁਨੀ, ਆਵਾਜ਼, ਅੰਦਰੂਨੀ ਲੈਅ ਜਾਂ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਧੁਨੀ, ਅਤੇ 'ਸਾਂਝ' ਦਾ ਅਰਥ ਹੈ ਸਾਂਝੀਵਾਲਤਾ, ਮੇਲ ਜਾਂ ਇਕਸੁਰਤਾ। ਇਸ ਤਰ੍ਹਾਂ, ਸਿਰਲੇਖ ਤੋਂ ਭਾਵ ਹੈ ਆਤਮਿਕ ਤਾਲਮੇਲ, ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੀ ਸਾਂਝ, ਜਾਂ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਜੀਵਾਂ ਅਤੇ ਕੁਦਰਤ ਵਿਚਕਾਰ ਮੌਜੂਦ ਅੰਦਰੂਨੀ ਇਕਸੁਰਤਾ। ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਸੰਭਾਵਤ ਤੌਰ 'ਤੇ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਸਫ਼ਰ, ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਅਤੇ ਬ੍ਰਹਿਮੰਡੀ ਚੇਤਨਾ ਨਾਲ ਜੁੜਨ ਦੇ ਵਿਸ਼ੇ 'ਤੇ ਕੇਂਦਰਿਤ ਹੋਵੇਗੀ।

ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਹੇਠ ਲਿਖੇ ਵਿਸ਼ਿਆਂ 'ਤੇ ਚਾਨਣਾ ਪਾਇਆ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ:

• ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਯਾਤਰਾ: ਨਾਵਲ ਕਿਸੇ ਪਾਤਰ ਜਾਂ ਸਮੂਹ ਦੀ ਅਧਿਆਤਮਿਕ ਖੋਜ ਦੀ ਕਹਾਣੀ ਪੇਸ਼ ਕਰਦਾ ਹੋਵੇਗਾ, ਜੋ ਭੌਤਿਕ ਸੰਸਾਰ ਦੀਆਂ ਰੁਕਾਵਟਾਂ ਤੋਂ ਪਾਰ ਜਾ ਕੇ ਆਤਮਿਕ ਸੱਚ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਵਿੱਚ ਹਨ।

• ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਸਾਂਝ: ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਮਨੁੱਖ ਦੇ ਗੂੜ੍ਹੇ ਰਿਸ਼ਤੇ ਨੂੰ ਆਪਣੀਆਂ ਰਚਨਾਵਾਂ ਵਿੱਚ ਅਕਸਰ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਸਨ। 'ਸੁਰ-ਸਾਂਝ' ਵਿੱਚ ਵੀ ਕੁਦਰਤ ਦੀ ਲੈਅ, ਉਸਦੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਉਸ ਨਾਲ ਇੱਕਸੁਰ ਹੋਣ ਦੇ ਮਹੱਤਵ ਨੂੰ ਉਜਾਗਰ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।

• ਮਾਨਵੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਇਕਸੁਰਤਾ: ਕਿਤਾਬ ਮਨੁੱਖੀ ਰਿਸ਼ਤਿਆਂ ਵਿੱਚ ਆਪਸੀ ਸਮਝ, ਪਿਆਰ ਅਤੇ ਸਹਿਯੋਗ ਦੀ ਲੋੜ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੋਵੇਗੀ, ਜਿੱਥੇ ਹਰ ਵਿਅਕਤੀ ਦੂਜੇ ਨਾਲ 'ਸੁਰ-ਸਾਂਝ' ਬਣਾ ਕੇ ਖੁਸ਼ਹਾਲ ਜੀਵਨ ਬਤੀਤ ਕਰ ਸਕਦਾ ਹੈ।

• ਸਵੈ-ਖੋਜ ਅਤੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ: ਨਾਵਲ ਪਾਤਰਾਂ ਦੀ ਆਪਣੇ ਅੰਦਰ ਝਾਤੀ ਮਾਰਨ, ਆਪਣੀ ਸੱਚੀ ਹੋਂਦ ਨੂੰ ਪਛਾਣਨ ਅਤੇ ਬਾਹਰੀ ਸ਼ੋਰ-ਸ਼ਰਾਬੇ ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਹੋ ਕੇ ਅੰਦਰੂਨੀ ਸ਼ਾਂਤੀ ਪ੍ਰਾਪਤ ਕਰਨ ਦੀ ਪ੍ਰਕਿਰਿਆ ਨੂੰ ਦਰਸਾਉਂਦਾ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।

• ਸਿੱਖ ਫ਼ਲਸਫ਼ੇ ਦਾ ਪ੍ਰਭਾਵ: ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਸਿੱਖੀ ਕਦਰਾਂ-ਕੀਮਤਾਂ ਤੋਂ ਬਹੁਤ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਸਨ। ਇਸ ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨਾਮ ਜਪਣਾ, ਸੇਵਾ ਕਰਨਾ, ਸਰਬੱਤ ਦਾ ਭਲਾ ਮੰਗਣਾ ਅਤੇ ਪ੍ਰਮਾਤਮਾ ਦੀ ਰਜ਼ਾ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣਾ ਵਰਗੇ ਸਿਧਾਂਤਾਂ ਨੂੰ ਅਧਿਆਤਮਿਕ 'ਸੁਰ-ਸਾਂਝ' ਦੇ ਹਿੱਸੇ ਵਜੋਂ ਪੇਸ਼ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਹੋਵੇਗਾ।

ਜਸਵੰਤ ਸਿੰਘ ਕੰਵਲ ਦੀ ਲਿਖਣ ਸ਼ੈਲੀ ਗਹਿਰ-ਗੰਭੀਰ, ਪ੍ਰਵਾਹਮਈ ਅਤੇ ਦਾਰਸ਼ਨਿਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਉਹ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਸਿਰਫ਼ ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ ਸੁਣਾਉਂਦੇ, ਸਗੋਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਵਿਚਾਰਨ ਅਤੇ ਜੀਵਨ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਅਰਥਾਂ ਦੀ ਤਲਾਸ਼ ਕਰਨ ਲਈ ਵੀ ਪ੍ਰੇਰਦੇ ਹਨ। "ਸੁਰ-ਸਾਂਝ" ਇੱਕ ਅਜਿਹੀ ਕਿਤਾਬ ਹੈ ਜੋ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਆਤਮਿਕ ਸ਼ਾਂਤੀ, ਕੁਦਰਤ ਨਾਲ ਮੇਲ ਅਤੇ ਮਨੁੱਖੀ ਹੋਂਦ ਦੇ ਡੂੰਘੇ ਸੱਚ ਨੂੰ ਸਮਝਣ ਲਈ ਪ੍ਰੇਰਦੀ ਹੈ।