tanav mukat jeevn - osho

ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਓਸ਼ੋ ਦੇ ਪ੍ਰਵਚਨਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਉਹ ਤਣਾਅ (Stress) ਤੋਂ ਮੁਕਤ ਜੀਵਨ ਜਿਉਣ ਦੇ ਤਰੀਕਿਆਂ ਬਾਰੇ ਦੱਸਦੇ ਹਨ। ਓਸ਼ੋ ਦਾ ਮੁੱਖ ਸੰਦੇਸ਼ ਇਹ ਹੈ ਕਿ ਸਾਡੇ ਤਣਾਅ ਦਾ ਅਸਲ ਕਾਰਨ ਬਾਹਰੀ ਹਾਲਾਤ ਨਹੀਂ, ਬਲਕਿ ਸਾਡੇ ਆਪਣੇ ਮਨ ਦੀ ਅਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਅਚੇਤ ਅਵਸਥਾ ਹੈ।

ਮੁੱਖ ਨੁਕਤੇ:

• ਧਿਆਨ ਹੀ ਹੱਲ ਹੈ: ਓਸ਼ੋ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਤਣਾਅ ਮੁਕਤ ਹੋਣ ਦਾ ਸਭ ਤੋਂ ਪ੍ਰਭਾਵਸ਼ਾਲੀ ਤਰੀਕਾ ਧਿਆਨ (Meditation) ਹੈ। ਉਹ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਆਪਣੇ ਮਨ ਨੂੰ ਸ਼ਾਂਤ ਕਰਦੇ ਹਾਂ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਵਿੱਚ ਜੀਣਾ ਸਿੱਖਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਤਣਾਅ ਆਪਣੇ ਆਪ ਹੀ ਖ਼ਤਮ ਹੋ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।

• ਸੁਚੇਤਤਾ ਦਾ ਵਿਕਾਸ: ਕਿਤਾਬ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਆਪਣੇ ਵਿਚਾਰਾਂ, ਭਾਵਨਾਵਾਂ ਅਤੇ ਸਰੀਰਕ ਸੰਵੇਦਨਾਵਾਂ ਪ੍ਰਤੀ ਜਾਗਰੂਕ (aware) ਹੋਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ। ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਚੀਜ਼ਾਂ ਨੂੰ ਬਿਨਾਂ ਕਿਸੇ ਫੈਸਲੇ ਦੇ ਦੇਖਣਾ ਸ਼ੁਰੂ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੀ ਤਣਾਅ ਪੈਦਾ ਕਰਨ ਦੀ ਸ਼ਕਤੀ ਘੱਟ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਓਸ਼ੋ ਸਾਨੂੰ "ਦਰਸ਼ਕ" ਜਾਂ "ਸਾਕਸ਼ੀ" ਬਣਨਾ ਸਿਖਾਉਂਦੇ ਹਨ।

• ਤਣਾਅ ਦੇ ਮੂਲ ਕਾਰਨ: ਓਸ਼ੋ ਤਣਾਅ ਦੇ ਮਨੋਵਿਗਿਆਨਕ ਕਾਰਨਾਂ ਨੂੰ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ। ਉਹ ਕਹਿੰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਸਮਾਜਿਕ ਦਬਾਅ, ਅਧੂਰੀਆਂ ਇੱਛਾਵਾਂ, ਭੂਤਕਾਲ ਜਾਂ ਭਵਿੱਖ ਬਾਰੇ ਲਗਾਤਾਰ ਸੋਚਣਾ ਅਤੇ ਵਰਤਮਾਨ ਪਲ ਵਿੱਚ ਗੈਰ-ਹਾਜ਼ਰ ਰਹਿਣਾ ਹੀ ਤਣਾਅ ਦਾ ਮੁੱਖ ਕਾਰਨ ਹੈ।

• ਵਿਹਾਰਕ ਤਰੀਕੇ: ਕਿਤਾਬ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਛੁਟਕਾਰਾ ਪਾਉਣ ਲਈ ਕੁਝ ਵਿਹਾਰਕ ਤਰੀਕੇ ਅਤੇ ਅਭਿਆਸ ਵੀ ਦੱਸੇ ਗਏ ਹਨ। ਇਹ ਤਰੀਕੇ ਜ਼ਿੰਦਗੀ ਨੂੰ ਵਧੇਰੇ ਸ਼ਾਂਤੀ ਅਤੇ ਖੁਸ਼ੀ ਨਾਲ ਜਿਉਣ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦੇ ਹਨ।

• ਅੰਦਰੂਨੀ ਪਰਿਵਰਤਨ: ਓਸ਼ੋ ਦਾ ਮੰਨਣਾ ਹੈ ਕਿ ਤਣਾਅ ਤੋਂ ਮੁਕਤੀ ਕੋਈ ਬਾਹਰੀ ਹੱਲ ਨਹੀਂ ਹੈ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਇੱਕ ਅੰਦਰੂਨੀ ਪਰਿਵਰਤਨ ਹੈ। ਇਹ ਚੇਤਨਾ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਬੁਨਿਆਦੀ ਤਬਦੀਲੀ ਲਿਆਉਣ ਬਾਰੇ ਹੈ ਤਾਂ ਜੋ ਵਿਅਕਤੀ ਬਾਹਰੀ ਹਾਲਾਤਾਂ ਦੀ ਪਰਵਾਹ ਕੀਤੇ ਬਿਨਾਂ ਸ਼ਾਂਤ ਅਤੇ ਆਨੰਦਮਈ ਜੀਵਨ ਜੀਅ ਸਕੇ।