Saada Itihas , Ohna Da Itihas Kinha Da Itihas - Romila Thapar Translated by Balbir Langowal

📚 ਮੁੱਖ ਵਿਸ਼ਾ ਅਤੇ ਸੰਦੇਸ਼ (Main Theme and Message)

ਇਹ ਕਿਤਾਬ ਪ੍ਰਸਿੱਧ ਇਤਿਹਾਸਕਾਰ ਰੋਮਿਲਾ ਥਾਪਰ ਦੇ ਲੇਖਾਂ ਦਾ ਸੰਗ੍ਰਹਿ ਹੈ, ਜੋ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਲਿਖਣ ਦੇ ਤਰੀਕੇ ਅਤੇ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਕਿਵੇਂ ਪੜ੍ਹਿਆ ਅਤੇ ਸਮਝਿਆ ਜਾਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਇਸ 'ਤੇ ਕੇਂਦ੍ਰਿਤ ਹੈ।

• ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਵਿਆਖਿਆ (Interpretation of History):

  • ਕਿਤਾਬ ਇਸ ਗੱਲ 'ਤੇ ਜ਼ੋਰ ਦਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਤਿਹਾਸ ਕੋਈ ਇਕਹਿਰੀ (single) ਕਹਾਣੀ ਨਹੀਂ ਹੁੰਦੀ, ਸਗੋਂ ਇਹ ਵੱਖ-ਵੱਖ ਸਮੂਹਾਂ ਅਤੇ ਸਮਿਆਂ ਦੇ ਨਜ਼ਰੀਏ ਨਾਲ ਬਦਲਦਾ ਰਹਿੰਦਾ ਹੈ। ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਲਿਖਣ ਅਤੇ ਪੜ੍ਹਾਉਣ ਵਾਲੇ ਲੋਕ ਇਸ ਨੂੰ ਪ੍ਰਭਾਵਿਤ ਕਰਦੇ ਹਨ।

• 'ਸਾਡਾ ਇਤਿਹਾਸ', 'ਉਹਨਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ' ਅਤੇ 'ਕਿੰਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਇਤਿਹਾਸ' (Our History, Their History, Whose History):

  • ਇਸ ਦਾ ਭਾਵ ਹੈ ਕਿ ਅਕਸਰ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਰਾਸ਼ਟਰੀ, ਧਾਰਮਿਕ ਜਾਂ ਸਮਾਜਿਕ ਪਛਾਣ ਦੇ ਆਧਾਰ 'ਤੇ ਵੰਡਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਲੇਖਕ ਸਵਾਲ ਕਰਦੇ ਹਨ ਕਿ ਜਦੋਂ ਅਸੀਂ ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਗੱਲ ਕਰਦੇ ਹਾਂ, ਤਾਂ ਅਸੀਂ ਅਸਲ ਵਿੱਚ ਕਿਸਦੇ ਦ੍ਰਿਸ਼ਟੀਕੋਣ ਤੋਂ ਗੱਲ ਕਰ ਰਹੇ ਹੁੰਦੇ ਹਾਂ—ਮੁੱਖ ਧਾਰਾ ਦੇ ਲੋਕਾਂ, ਜਾਂ ਹਾਸ਼ੀਏ 'ਤੇ ਪਏ ਸਮੂਹਾਂ ਦੀ?

• ਇਤਿਹਾਸ ਦੀ ਰਾਜਨੀਤੀ ਅਤੇ ਦੁਰਵਰਤੋਂ (Politics and Misuse of History):

  • ਥਾਪਰ ਸਮਝਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਕਿਵੇਂ ਰਾਜਨੀਤਿਕ ਧਿਰਾਂ ਅਤੇ ਵਿਚਾਰਧਾਰਾਵਾਂ ਆਪਣੇ ਮੌਜੂਦਾ ਟੀਚਿਆਂ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕਰਨ ਲਈ ਅਕਸਰ ਇਤਿਹਾਸ ਨੂੰ ਤੋੜ-ਮਰੋੜ ਕੇ ਪੇਸ਼ ਕਰਦੀਆਂ ਹਨ, ਜਿਸ ਨਾਲ ਪੱਖਪਾਤੀ (biased) ਅਤੇ ਝੂਠੇ ਬਿਰਤਾਂਤ ਪੈਦਾ ਹੁੰਦੇ ਹਨ।

• ਅਲੋਚਨਾਤਮਕ ਸੋਚ (Critical Thinking):

  • ਕਿਤਾਬ ਪਾਠਕਾਂ ਨੂੰ ਪ੍ਰੇਰਿਤ ਕਰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਉਹ ਕਿਸੇ ਵੀ ਇਤਿਹਾਸਕ ਬਿਰਤਾਂਤ ਨੂੰ ਸਵੀਕਾਰ ਕਰਨ ਤੋਂ ਪਹਿਲਾਂ ਸਵਾਲ ਕਰਨ, ਸਰੋਤਾਂ ਦੀ ਜਾਂਚ ਕਰਨ ਅਤੇ ਵਿਸ਼ਲੇਸ਼ਣ ਕਰਨ—ਇਹ ਨਾ ਸਿਰਫ਼ ਕੀ ਹੋਇਆ, ਸਗੋਂ ਕਿਉਂ ਅਤੇ ਕਿਸ ਤਰ੍ਹਾਂ ਹੋਇਆ।